Oud Episcopaal Katholieke kerk

Inleiding
Het hier beschrevene is een gemiddelde beschrijving.Plaatselijk en regionaal kan afgeweken worden van de voorschriften. De tekst is door Bisschop Hieronymus Greveling (overleden 14-07-2008) van de Oud Episcopaal Katholieke Kerk in Nederland samengesteld.


Achtergrond

Na de afkondiging van het onfeilbaarheidsdogma van de paus in 1870 kwam er protest in Europa, (Frankrijk, Duitsland, Italië, Oostenrijk en Engeland). De druk die er van Rome werd uitgeoefend om het nieuwe dogma te aanvaarden was onvoorstelbaar groot. Zo verloren priesters, theologen en kerkhistorici, soms na jarenlange trouwe dienst aan de kerk hun ambt en kwamen van de ene op de andere dag in de kerkelijke ban. Velen zijn echter onder de druk bezweken en hebben zich toen aangepast. Enkelen wilden echter wel trouw blijven aan de oude katholieke leer en traditie van de kerk van de eerste tien eeuwen. Zo ontstonden er verschillende groeperingen. Een van de eerste problemen waar deze groeperingen mee werden geconfronteerd was, dat zij in haar gelederen geen bisschoppen hadden die het vormsel konden toedienen of geldige ambtswijdingen konden verrichten. Daartoe zochten zij contact met de" Rooms Katholieke Kerk der Oud Bisschoppelijke Cleresy van Utrecht". Deze kerk had al ongeveer een eeuw ervaring als katholieke kerk, los van Rome. De geldigheid van haar ambtswijdingen is door Rome nooit in twijfel getrokken. In 1889 sloten deze groeperingen zich samen met de Utrechtse kerk aaneen in de "Unie van Utrecht" en werden Oud-Katholieke Kerken genoemd.
Ook in Engeland was, in het begin van de twintigste eeuw een Oud-Katholieke groepering ontstaan. De aartsbisschop van Utrecht, Mgr Gerardus Gul (1892- 1920) wijdde op 28 april 1908 de Engelsman Arnold Harris Matthew tot bisschop, die daarmee de grondlegger werd van het "Old Roman Catholicism" in Engeland. Al vrij snel kwam het tot een breuk tussen de Oud- Katholieke groepering in Engeland en de Oud-Katholieke Kerk in Europa. Toch is de Engelse Oud-Katholieke beweging tot op de dag van vandaag blijven bestaan en in Nederland noemen zij zich de Oud   -Episcopaal Katholieke Kerk.


Voorschriften
De Oud - Episcopaal Katholieke Kerk belijdt - en houdt vast aan - het katholieke geloof van de ongedeelde kerk van de eerste tien eeuwen. Zij stelt zich ten doel om sacramenten te bedienen aan allen die er rederlijkwijs om vragen. Zij dwingt niemand tot haar geloofsbelijdenis, omdat zij vindt dat het geloof in een innerlijk groeiproces persoonlijk ervaren moet worden, en dat het geloof niet van buitenaf opgelegd kan worden. Dit innerlijke groeiproces is de genade van God, een gave van de Heilige Geest, welke de kerk dient te stimuleren en te begeleiden, maar niet kan forceren met voorschriften of gewetensdwang. Bron en maatstaf voor het belijden van de Oud - Episcopaal Katholieke Kerk is naast Jezus Christus, het katholieke erfgoed zoals wij dat ontvangen hebben uit de heilige Schrift en de traditie van de ongedeelde Kerk. Tevens belijdt zij dat er in de traditie een dynamiek moet zitten zodat deze niet verstart in regels en wetten, maar dat zij ten alle tijden het geweten van mensen voorop stelt.


Taken
In overleg kunnen alle taken door iedereen gedaan worden. Is er een Eucharistie- viering dan moet deze gedaan worden door een gewijd priester.


De uitvaart zelf
De opbouw van de uitvaart kan wisselend zijn al naar gelang de wensen van de overledene of de familie. Qua opbouw is er ook een verschil of het een "hoog-kerkelijke" uitvaart is of een andersoortige samenkomst.
Het is globaal in te delen in:
De overledene wordt afgehaald door de 'voorganger(s)' en naar een centrale plaats in de ruimte begeleid.
Opening met een welkom, een genadeverkondiging of een gebed.
Lezingen, gedichten, uit de Bijbel naar keuze
Toespraak (en), overweging of homilie (prediking die voornamelijk bestaat in het uitleggen van een bijbeltekst).
Eucharistieviering of een religieus getinte Woorddienst
Aanbevelingen ten afscheid, met symbolen als kaarsen, het gebruik van de Menorah (Joodse kandelaar met 7 armen), met gewijd water, met wierook, waxinelichtjes of persoonlijke symbolen of voorwerpen die voor de overledene belangrijk waren (b.v. een zangboek waarmee hij 40 jaar in het koor gezongen heeft).


De crematie
Enkele lezingen, gedichten of toespraken afgewisseld met (levende) muziek
As van verbrande palmtakken op de kist strooien en bijvoorbeeld het verhaal van de volgel Phoenix (de vogel die uit de eigen as herrijst) vertellen.
Afscheid nemen: het LAATSTE door de meest nabestaanden, als de familie niet te groot is kunnen zij rond de kist gaan staan, terwijl de andere aanwezigen afscheid nemen. De meest naasten zijn het langst bij hun dierbare en zij kunnen samen op hun eigen wijze daarna afscheid nemen. Als zij daarna naar een
condoléanceruimte gaan worden zij "opgevangen" en omgeven door
menselijke warmte en komen zij niet alleen zo'n 'kille' ruimte binnen.


De begrafenis
Op het kerkhof proberen om ook daar persoonlijke elementen aan te halen, nog een absoute (plechtigheid na een uitvaartmis voor een overledene) met wijwater en wierook vind ik persoonlijk vrij zinloos daar het even tevoren in de kerk ook gebeurd is.Wel kan men bijvoorbeeld het volgende doen: bij een boer die erg lang dat beroep uitgeoefend heeft aarde van zijn eigen land op de 4 hoeken van de kist leggen en er een graankorrel(s) in 'planten', een graankorrel moet in de aarde vallen om te 'sterven' om later vruchten voort te kunnen brengen.
Hierna de kist laten dalen, er zand op strooien, niet om te willen zeggen 'zand erover' maar om de overledene toe te dekken met aarde en hem terug te geven aan de aarde. Ook hier geldt de meest dierbaren het laatst afscheid laten nemen.


Wat gebeurt er met de as
Ook hier zijn geen vaste vormen voor, ooit heb ik nadat de echtgenoten vrijwel een jaar na elkaar zijn overleden op hun trouwdag dat volgend jaar een herdenkings-dienst gedaan, waarbij de urnen aanwezig waren waarna de kinderen de as verstrooiden op het strooiveld.Of als één van de twee echtelieden begraven wil worden, de urn van een eerder overleden partner mee begraven.


Wat gebeurt er met het graf
Wat de familie wil, eventueel na een jaargetijdedienst gezamenlijk het graf bezoeken, en er bloemen leggen.

Terug naar inhoudsopgave Religie

Terug naar inhoudsopgave Uitvaart encyclopedie